رسول حق منش ( تحصیلات : لیسانس ، 19 ساله )

در جریان شورایی که عمر تشکیل می دهد چرا امام عمل به سنت دو خلفیه قبلی را نمی پذیرد در حالی که می تواند دروغ مصلحتی بگویید واز حکوتمت پر ظلم عثمان جلوگیری کند؟


مشاور ( )

با سلام! مشکل اسلام با تقوا حل می شود نه بی تقوایی و علی این را می فهمید و گرنه در شورای شش نفره یک دروغ مصلحتی می گفت و حکومت را بدست می گرفت در صورتی که نکرد. باب تزاحم در فقه است مثال عرض کنم اگر لازم باشد کسی را نجات دهید که احتیاج به کمک دارد در ملک کسی و تا بروی اجازه بگیری او از دست رفته نمی خواهد اجازه بگیری باید سریع نجاتش دهید. در قضیه ی شورا برای تعیین خلیفه، اگر حضرت می پذیرفت که به روش دو خلیفه ی قبل عمل کند، رأی به نفع او صادر می شد و خلافت مسلمین به حضرت می رسید ولی امیرالمؤمنین علی (علیه السلا) حاضر به گفتن این دروغ نشدند و خلافت را به دیگری واگذار کردند؛ تا جایی که برخی به حضرت گله کردند که چرا دروغ مصلحت آمیز نگفتند؟! نکته ی مهم این است که اگر حضرت دروغ می گفتند، ضرر آن بسیار بیشتر از نفع آن می بود! که به برخی از مضرات آن – بر اساس آنچه به عقلمان می رسد – اشاره می کنیم: - مبنای حکومت حضرت بر دروغ و فریب پایه ریزی میشد. - اعتماد مردم از حضرت سلب می شد. - مردم به هر دلیلی از اطاعت، سرپیچی می کردند؛ به این بهانه که به روش خلفاء قبل عمل نمی شود. - دشمنان مکار و منافقینی که گرد حضرت را گرفته بودند، با تمسک به این دروغ، به اهداف خود بهتر می رسیدند. - علی (علیه السلام) الگوی هر زن و مردی است؛ با این دروغ، شایع می شد که ایشان برای رسیدن به خلافت و منافع دنیوی، دروغ گفته و خلف وعده کرده است؛ لذا حل مسأله برای آیندگان نیز مشکل می شد. - خلیفه ای که در بدو کار، دروغ بگوید دیگر کسی به او اعتماد نمی کند و طبیعتاً به دستوراتش نیز عمل نمی شود. - شاید مهمترین علت برای اجتناب حضرت از این دروغ، مخالفت علنی و مبارزه ی آشکار با روش خلفاء قبل در نحوه ی حکومت داری باشد؛ پس چگونه ممکن است ایشان به چنین دروغی متمسک شوند؟! در مورد امام کاظم (علیه السلام) نیز نکته ی مهم این است که علت زندان افتادن امام (علیه السلام) مخالفت با خودکامگی های هارون بود؛ با عذرخواهی کردن و آزاد شدن، آیا امام دیگر می توانستند با ظلم های هارون مخالفت کنند؟ و نکته ی دیگر اینکه عذرخواهی از هارون به منزله ی اشتباه امام و صحت عملکرد هارون، محسوب می شد! دوست عزیز! همانطور که ملاحظه می کنید تفاوت زیادی در دروغ مصلحتی برای اصلاح بین دو نفر و دروغ ملحتی از جانب امام معصوم (علیه السلام) در مواردی که ذکر شد می باشد. در دروغ مصلحتی برای وصل بین دونفر، شاید تنها ضرر آن متوجه گوینده ی دروغ است که باید مراقب باشد دروغ گفتن برای او عادت نشده و بازتاب منفی آن را از روح خود بزداید؛ اما در مواردی که در بالا ذکر شد ضررهای غیر قابل جبرانی وجود دارد که به برخی از آن ها اشاره شد. موفق و پیروز باشید.